CIEKAWOSTKI

PIORUNY – TAJEMNICZE I GROŹNE

Niszczą drzewa i budynki, są przyczyną groźnych pożarów, niekiedy nawet zabijają. Zjawisko zwane piorunem to silne wyładowanie elektryczne pomiędzy chmurami (tzw. płaska błyskawica) lub chmurami, a ziemią. Nie można przewidzieć trasy, jaką piorun będzie zmierzał w kierunku ziemi. Z reguły wybiera najprostszą drogę i najlepsze przewodniki. Temperatura w miejscu uderzenia pioruna sięga aż 30.000°C. W ciągu minuty w ziemię uderza blisko 2 tysiące piorunów. Codziennie na skutek wyładowań ginie około 20 osób. W Polsce pioruny najczęściej towarzyszą wiosennym i letnim burzom, choć nie należą do rzadkości późno jesiennej.

RODZAJE WYŁADOWAŃ

LINIOWE – najczęściej spotykane. Widoczne są w postaci gwiaździstych rozgałęzień. Błyskawice mają różną długość. W górach tylko kilka metrów, na równinach ok. 30 km.

KULISTE – występują nie tylko podczas burzy, ale również przy pięknej pogodzie. Przenikają nawet przez bardzo grube ściany. Ognista kula może mieć średnicę od kilkunastu centymetrów do kilku metrów. Gdy się porusza, na ogół jest czerwona i otacza ją niebieska aureola. Kiedy nieruchomieje ma oślepiająco białą lub niebieską barwę. Tworzą ją silnie rozgrzane i świecące gazy. Pojawienie się ognistych kul pociągnęło za sobą zazwyczaj śmierć wielu osób.

PACIORKOWE – są widoczne w postaci łańcuszka, złożonego z oddzielnych punktów świetlnych. Zazwyczaj powstanie pioruna paciorkowego jest zapoczątkowane wyładowaniem liniowym, które pozostawia po sobie szereg świecących części. Przerywana linia pioruna łańcuszkowego ma przeważnie większą średnicę niż kanał pioruna liniowego, a jej kolor oscyluje pomiędzy żółcią, a czerwienią.

PIORUNY: PYTANIA I ODPOWIEDZI

Jak zachowywać się w trakcie burzy?

Przede wszystkim w czasie burzy nigdy nie wolno kłaść się na ziemi na otwartej przestrzeni. Należy natychmiast przyjąć pozycję kuczną (w pewnym oddaleniu od np położonego obok roweru), stawiając stopy mocno przyciśnięte do siebie i obejmując rękami kolana.

Jak wygląda piorun?

Podczas uderzenia pioruna wyzwala się potężna energia. Główna jej część zostaje rozproszona w postaci ciepła w powietrzu tworzącym kanał plazmy tzn. ogrzanie i jonizacja składników powietrza w kanale, energia cieplna w większości rozprasza się, niewielka jej część przekształca się na błysk i grzmot, który słychać na odległość 16-24 km. Część pierwotnej energii elektrycznej zostaje rozładowana w punkcie uderzenia łuku elektrycznego w powierzchnię ziemi, co może być bardzo niebezpieczne dla znajdujących się w pobliżu ludzi oraz urządzeń. Wewnątrz chmury burzowej wieją silne wiatry mieszające krople wody i drobiny lodu, które trą mocno o siebie. Lód przemieszcza się ku górze chmury, po drodze oddając elektrony wodzie, więc szczyt chmury staje się elektrododatni.

Co zrobić gdy burza zaskoczy nas w górach?

Burza w górach jest szczególnie niebezpieczna, ponieważ rozpoznaje się ją zazwyczaj zbyt późno. Zawsze dokładnie stosuj się do wskazówek przewodnika oraz pracowników służb górskich. Unikaj kontaktu z mokrymi powierzchniami skał. W żadnym wypadku nie dotykaj drabinek i metalowych części, np łańcuchów zabezpieczających. Poczekaj z dalszą wędrówką do końca burzy, wtedy na pewno dotrzesz do domu bezpiecznie i zdrowo.

Czy w samochodzie jestem bezpieczny?

Samochód jako klatka Faradaya skutecznie chroni pasażerów przed piorunami, pod warunkiem że okna są zamknięte, a pasażerowie nie dotykają metalowych części. Przed atakiem burzy należy schować anteny radiowe i telefoniczne.

Jak szybko zbliża się piorun?

Jeśli w ciągu 10 sek od ukazania się błyskawicy nie usłyszysz grzmotu możesz odetchnąć z ulgą. Oznacza to, że burza znajduje się w bezpiecznej odglgłości. Zaczyna robić się groźnie, jeśli grzmot jest słyszalny po mniej niż 5 sekundach od błysku. Światło, poruszające się z prędkością ok 300.000 km/sek jest około 900.000 razy szybsze niż względnie “ociężały” dźwięk który w powietrzu osiąga prędkość “tylko” 330 m/s. To tłumaczy opóźnienie pomiędzy pojawienie się błysku i grzmotu.

Która ochrona odgromowa jest dla mnie odpowiednia?

Firma STYLL-GROM oferuje różnorodne systemy ochrony odgromowej, indywidualnie dopasowanej do potrzeb naszych klientów. Po oględzinach budynku proponujemy optymalną ochronę odgromową.